ในปัจจุบันทั่วโลกหันมาใส่ใจกับสุขภาพมากขึ้น ปัจจัยหลักที่ส่งผลต่อสุขภาพเลยนั่นก็คือ “น้ำตาล” ซึ่งในปัจจุบัน หลายคนก็หันมาให้ความสำคัญและใส่ใจกับสุขภาพมากขึ้น โดยมีสิ่งที่ทดแทนความหวานจากน้ำตาลนั่นก็คือสารทดแทนความหวาน ซึ่งมีหลายชนิด แต่ที่จะคุ้นหูกันก็คือ “Steviol glycosides” หรือ “สตีเวีย” ซึ่งเป็นสารให้ความหวานที่มาจากธรรมชาติ โดยสกัดมาจากหญ้าหวานนั่นเอง วันนี้เราจะนำพาทุกท่านเข้าสู่โลกของสารให้ความหวานทดแทนน้ำตาลกันให้มากขึ้น มาทำความเข้าใจไปพร้อมกันได้เลย
น้ำตาลเทียมทางเลือกเพื่อสุขภาพ ไม่ใช่ผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ
เรียกว่าเป็นหนึ่งทางเลือกในการใช้น้ำตาลเทียมในการให้ความหวานแทนน้ำตาล เพื่อลดผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นจากการได้รับน้ำตาล ซึ่งสามารถก่อให้เกิดโรคต่างๆ ตามมาโดยเฉพาะโรคที่เกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งสารให้ความหวานแทนน้ำตาลนั้นมีหลายชนิด อย่างไรก็ตาม น้ำตาลเทียม นั้นเป็นเพียงตัวเลือกสำหรับคนที่รักสุขภาพ แต่ไม่ใช่ผลิตภัณฑ์สำหรับการดูแลสุขภาพ
ชนิดของสารให้ความหวานแทนน้ำตาล
ขัณฑสกร (Saccharin)
เป็นสารที่ให้ความหวานมากกว่าน้ำตาล 200-500 เท่า
ไซคลาเมต (Cyclamate)
*ปัจจุบันกระทรวงสาธารณสุขประกาศห้ามนำเข้าและห้ามใช้ในอาหารทุกชนิด
แอสพาร์แทม (Aspartame)
ให้ความหวานมากกว่าน้ำตาลถึง 200 เท่าใช้ได้ในอาหารทั่วไป
ซูคราโลส (Sucralose)
ให้ความหวานมากกว่าน้ำตาลถึง 600 เท่า ใช้ในอาหารทั่วไป ทนความร้อนสูง
อะซิซัลเฟม เค (Acesulfame K)
ให้ความหวานมากกว่าน้ำตาลถึง 200 เท่าใช้ในอาหารทั่วไปยกเว้นเนื้อสัตว์
นีโอเทม (Neotame)
ให้ความหวานมากกว่าน้ำตาล 7,000 เท่า ทนความร้อนได้สูง นิยมใช้ในการแปรรูปอาหาร
แอดแวนเทม (Advantame)
ให้ความหวานมากกว่าน้ำตาลถึง 20,000 เท่า ใช้ในอาหารได้ทั่วไป
สารสกัดจากหญ้าหวาน (Steviol glycosides)
ให้ความหวานมากกว่าน้ำตาล 200-400 เท่า ใช้ได้ในอาหารทั่วไป
หล่อฮังก๊วย (Luo han guo)
ให้ความหวานมากกว่าน้ำตาล 100-400 เท่า สามารถใช้กับอาการและใช้ร่วมกับสารให้ความหวานชนิดอื่นๆได้
Steviol glycosides หรือ Stevia คืออะไร
สตีวิออลไกลโคไซด์ (steviol glycoside) เป็นสารสกัดที่ให้ความหวานทดแทนน้ำตาลโดยสกัดมาจากหญ้าหวานที่ให้ความหวานโดยไม่ให้พลังงาน ซึ่งนอกจากสตีเวียแล้วก็ยังมีสารให้ความหวานที่ไม่ให้พลังงานอื่นๆอีกไม่ว่าจะเป็น ซูคราโลส แอสปาแตม อะซิซัลเฟม-เค และ แซคคารีน โดยสารทดแทนความหวานเหล่านี้นั้น ไม่มีคุณค่าทางโภชนาการ แต่สามารถให้ความหวานได้สูงกว่าน้ำตาลกลูโคส 300-500 เท่า ส่วนใหญ่นำมาใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร เนื่องจากสารสกัดชนิดนี้จะไม่ถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด เป็นตัวช่วยที่ดีสำหรับผู้ป่วยเบาหวานและคนที่ต้องการคุมน้ำหนัก
สรรพคุณของ Steviol glycosides
แคลอรี่ต่ำ
ในสตีเวียนั้นให้ความหวานโดยปราศจากคาร์โบไฮเดรต เมื่อใช้หญ้าหวานแทนน้ำตาลปรกติ 1 ช้อนโต๊ะ (12 กรัม) จะให้พลังงานเพียง 45 แคลอรี่ซึ่งสามารถช่วยให้คุณอิ่มได้ไวขึ้น โดยที่ได้รับน้ำตาลน้อยลง อย่างไรก็ตาม สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือการใช้น้ำตาลให้น้อยลงและใช้สารแทนน้ำตาลในปริมาณที่เหมาะสมและเลือกแหล่งที่มาจากธรรมชาติ
ช่วยควบคุมระดับน้ำตาล
เนื่องจากการใช้สารสกัดแทนน้ำตาลนั้นไม่ส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือด กลูโคส และ อินซูลิน จึงทำให้สตีเวียนั้นเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับผู้ป่วยเบาหวานที่จำเป็นต้องควบคุมปริมาณน้ำตาล นอกจากนั้นแล้วจากการศึกษายังค้นพบว่า สารสกัดจากหญ้าหวาน ยังมีส่วนในการช่วยลดค่าดัชนีน้ำตาลได้อีกด้วย
อัตราการแพ้ต่ำ
หนึ่งในสรรพคุณของหญ้าหวานที่นับว่าเป็นจุดขายเลยก็คือ การก่อให้เกิดอัตราการแพ้ต่ำ หรือไม่มีผลข้างเคียงในการนำมาประกอบอาหารหรือบริโภค เนื่องจาก สตีวิออล ไกลโคไซด์ นั้นไม่ทำปฏิกริยาและไม่เกิดการเผาผลาญเป็นสารประกอบที่ทำให้ไม่เกิดผลข้างเคียงกับผู้ที่มีการแพ้น้ำตาลเมื่อบริโภคในอาหารนั่นเอง
เลือกใช้ Steviol glycosides อย่างปลอดภัย
ถึงแม้ว่าสตีเวียจะให้ความหวานทดแทนน้ำตาลได้แต่อย่างไรก็ตามถ้าใช้มากเกินไปก็อาจจะก่อให้เกิดโทษได้ เพราะฉะนั้นแล้วเรามีคำแนะนำในการบริโภคสตีเวียอย่างปลอดภัยดังต่อไปนี้ครับ
- หลีกเลี่ยงการบริโภคหญ้าหวานดิบ เนื่องจากหญ้าหวานดิบมีอันตรายต่อแต่และระบบสืบพันธุ์รวมถึงอาจจะทำให้ความดันโลหิตลดต่ำจนเกินไป
- สตรีมีครรภ์ หรือ คุณแม่ให้นมบุตร ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
- โรคหัวใจ โรคไต และโรคความดันโลหิต ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
- ผู้ที่มีภาวะภูมิแพ้ต่อแร็กวีด (Ragweed) หรือหญ้าในสกุลเดียวกันต้องระมัดระวังในการใช้