8 อาการวัยทองแปลกๆ ที่มักจะเกิดขึ้นในผู้หญิงอายุ 40 ปีขึ้นไป

วัยใกล้หมดประจำเดือน (Perimenopause)

เป็นช่วงเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลง ซึ่งมักจะเริ่มตั้งแต่อายุประมาณ 35 ปีขึ้นไป ในระยะนี้รังไข่จะเริ่มทำงานผิดปกติ ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนจะเริ่มผันผวน ทำให้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ อาจมีอาการร้อนวูบวาบ ช่องคลอดแห้ง และอารมณ์แปรปรวนปรากฏขึ้นบ้าง

วัยหมดประจำเดือน (Menopause)

ถือเป็นการเข้าสู่วัยทองอย่างสมบูรณ์เมื่อประจำเดือนขาดหายไปติดต่อกันเป็นเวลา 1 ปี โดยไม่มีสาเหตุอื่นใด ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนจะลดลงอย่างมาก รังไข่จะหยุดผลิตฮอร์โมนเกือบทั้งหมด อาการที่เคยเกิดขึ้นในช่วง Perimenopause ก็จะยังคงอยู่และอาจรุนแรงขึ้น

วัยหลังหมดประจำเดือน (Postmenopause)

เป็นช่วงชีวิตที่ผู้หญิงผ่านพ้นวัยหมดประจำเดือนไปแล้ว โดยทั่วไปจะเริ่มตั้งแต่อายุประมาณ 45 ปีขึ้นไป ในระยะนี้ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนจะอยู่ในระดับต่ำมากอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรง เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด รวมถึงภาวะกระดูกพรุน

ช่องคลอดแห้ง

การขาดสมดุลของฮอร์โมนเอสโตรเจนส่งผลให้เยื่อบุช่องคลอดบางลงและผลิตเมือกหล่อลื่นได้น้อยลง ทำให้เกิดอาการแห้ง ระคายเคือง คัน และเจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและความสัมพันธ์

ร้อนวูบวาบ (Hot Flashes)

เป็นอาการที่โดดเด่นของวัยทอง เกิดจากการที่สมองส่วนที่ควบคุมอุณหภูมิของร่างกายทำงานผิดเพี้ยนไป เนื่องจากฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ผู้หญิงจะรู้สึกร้อนขึ้นมาอย่างกะทันหัน โดยเฉพาะที่ใบหน้า คอ และหน้าอก อาจมีเหงื่อออกมาก หัวใจเต้นเร็ว อาการนี้อาจเกิดขึ้นได้ทั้งกลางวันและกลางคืน จนรบกวนการนอนหลับ

อารมณ์แปรปรวน

ฮอร์โมนเอสโตรเจนมีผลต่อสารสื่อประสาทในสมอง ทำให้เมื่อระดับฮอร์โมนผันผวนหรือลดลง ผู้หญิงจึงมีแนวโน้มที่จะหงุดหงิดง่าย เครียด วิตกกังวล ซึมเศร้า หรืออารมณ์เสียโดยไม่มีสาเหตุชัดเจน

กลั้นปัสสาวะไม่อยู่

อาการนี้เป็นผลมาจากการที่ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ทำให้กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแรงลง และผนังทางเดินปัสสาวะบางลงและแห้ง ส่งผลให้ควบคุมการปัสสาวะได้ยากขึ้น อาจมีอาการปัสสาวะเล็ดเมื่อไอ จาม หัวเราะ หรือออกกำลังกาย

ผิวหนังบาง แห้ง ขาดความยืดหยุ่น

ฮอร์โมนเอสโตรเจนมีบทบาทสำคัญในการผลิตคอลลาเจนและรักษาความชุ่มชื้นของผิว เมื่อฮอร์โมนลดลง ผิวหนังจึงเริ่มบางลง แห้งกร้าน ขาดความยืดหยุ่น เกิดริ้วรอยได้ง่ายขึ้น และอาจมีอาการคันตามผิวหนัง

ภาวะกระดูกพรุน

เอสโตรเจนมีส่วนช่วยในการสร้างและรักษามวลกระดูก เมื่อระดับฮอร์โมนลดลงอย่างรวดเร็วในช่วง 5 ปีแรกหลังหมดประจำเดือน ผู้หญิงจะมีการสูญเสียมวลกระดูกอย่างมาก ทำให้กระดูกเปราะบางและเสี่ยงต่อการแตกหักได้ง่าย

อาการมึนหัว บ้านหมุน

การลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนส่งผลต่อระบบไหลเวียนโลหิต ทำให้หลอดเลือดแข็งตัวและยืดหยุ่นน้อยลง เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ อาจทำให้เกิดอาการมึนหัว เวียนศีรษะ หรือบ้านหมุนบ่อยครั้ง

โรคหัวใจและหลอดเลือด

ฮอร์โมนเอสโตรเจนช่วยรักษาระดับไขมันในเลือดที่ดีต่อสุขภาพ เมื่อฮอร์โมนลดลง ระดับไขมัน LDL (ไขมันไม่ดี) จะเพิ่มขึ้น และไขมัน HDL (ไขมันดี) ลดลง ทำให้ไขมันสะสมตามผนังหลอดเลือด เกิดภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด

หลงลืมง่าย จนถึงภาวะสมองเสื่อม

เอสโตรเจนมีอิทธิพลต่อการทำงานของสมองและสารสื่อประสาทหลายชนิด การลดลงของฮอร์โมนนี้อาจส่งผลให้ความสามารถในการจดจำลดลง หลงลืมสิ่งต่างๆ ได้ง่ายขึ้น และในบางรายอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อมในระยะยาว

ระบบเผาผลาญในร่างกายทำงานลดลง

เมื่อเข้าสู่วัยทอง ระบบเผาผลาญพื้นฐานของร่างกายจะทำงานช้าลง ทำให้ร่างกายเผาผลาญพลังงานได้น้อยลง แม้จะรับประทานอาหารเท่าเดิมก็มีแนวโน้มที่จะมีน้ำหนักเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะการสะสมไขมันในช่องท้อง ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

นอนหลับยาก (Insomnia)

การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนส่งผลต่อสารสื่อประสาทที่ควบคุมการนอนหลับ ทำให้ผู้หญิงวัยทองหลายคนประสบปัญหาในการนอนหลับ ไม่ว่าจะเป็นการหลับยาก หลับไม่สนิท หรือตื่นกลางดึกบ่อยครั้ง ซึ่งยิ่งทำให้อาการอื่นๆ แย่ลง

• การรับประทานอาหาร:
  เน้นรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี เพื่อช่วยเรื่องระบบขับถ่ายและควบคุมน้ำหนัก เลือกอาหารที่มีแคลเซียมสูง เช่น นมพร่องมันเนย โยเกิร์ต ปลาเล็กปลาน้อย เพื่อบำรุงกระดูก ลดอาหารไขมันสูงและหลีกเลี่ยงโปรตีนสูงเกินไปซึ่งอาจส่งผลต่อการขับแคลเซียมออกจากร่างกาย
• การออกกำลังกาย:
  ควรออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาทีต่อครั้ง สัปดาห์ละ 3 วันขึ้นไป การออกกำลังกายแบบมีแรงกระแทกปานกลาง เช่น การเดินเร็ว เทนนิส หรือแอโรบิค จะช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกระดูก กล้ามเนื้อ และระบบหัวใจและหลอดเลือด อีกทั้งยังช่วยลดความเครียดและปรับอารมณ์

• การจัดการอารมณ์:
  พยายามมองโลกในแง่บวก ฝึกสมาธิ โยคะ หรือหางานอดิเรก กิจกรรมที่ทำให้มีความสุขและผ่อนคลาย เพื่อช่วยลดความเครียดและความผันผวนทางอารมณ์ หากมีอาการซึมเศร้าหรือวิตกกังวลรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์
• การพักผ่อน:
  นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ประมาณ 7-8 ชั่วโมงต่อคืน เพื่อให้ร่างกายได้ฟื้นฟู ซ่อมแซมตัวเอง และช่วยให้อารมณ์คงที่ สร้างบรรยากาศในห้องนอนให้เหมาะสมกับการนอนหลับ